Source (Yiddish) | Transliteration (Romanization) | Translation (English) |
---|---|---|
גאָר אַ שרעקלעכע מגפֿה גײט פֿון לאַנד צו לאַנד מיט דער שנעלקײַט פֿון אַ שׂריפֿה פֿון אַ פֿײַערבראַנד מאַכטלאָז איז דעם מענטשנס זינען ס׳בלײַבט די חכמה שטיל ס׳איז קײן מיטל צו געפֿינען קעגן אַ באַציל |
Gor a shreklekhe mageyfe geyt fun land tsu land Mit der shnelkayt fun a sreyfe fun a fayerbrand Makhtloz iz dem mentshns zinen S’blaybt di khokhme shtil S’iz keyn mitl tsu gefinen kegn a batsil |
A terrible plague is spreading around the world With the blazing speed of a great fire Human minds are helpless, wisdom is without use No remedy can be found for… a bacillus |
מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? זאָגט, וועמעס שליחות דערפֿילט איר? איר פֿרעסט די קרבנות גאָר אָן אַ רחמנות אין בליענדע לעבן נאָר צילט איר איר באָדט זיך אין טרערן פֿון ווײנער איר ציט אויס דעם מאַרך פֿון די בײנער איר סמט די געדערים, איר קריכנדע ווערעם |
Mikrobn, batsiln, vos vilt ir Zogt, vemes shlikhes derfilt ir Ir frest di korbones gor on a rakhmones In bliyende lebn nor tsilt ir Ir bodt zikh in treren fun veyner Ir tsit oys dem markh fun di beyner Ir samt di gederim, ir krikhnde verem |
Microbes, bacilli, what do you want? Whose will do you serve? You devour your victims without mercy You take aim at blossoming life You bathe in our tears You suck the marrow from our bones You poison our innards, you crawling worms |
מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? אין די לונגען טיף באַגראָבן וווינט די בלאַסע פּעסט די באַצילן, די מיקראָבן בויען זײער נעסט פֿרעסן אונדזער לײַב און לעבן פֿרוכפּערן זיך פּעק און מיר מוזן זעלבסט פֿאַרשוועבן פֿאַר דער צײַט אַוועק און מיר פֿילן ווי מיר גײען שטיל און לאַנגזאַם אויס און די שמערצן און די ווײען זענען שרעקלעך גרויס און די פֿינטצטערע מחשבֿות גרעסערן דעם שמאַרץ יאָרן ליגט דער מלאך-המװת טיף בײַ אונדז אין האַרץ |
Mikrobn, batsiln, vos vilt ir In di lungen tif bagrobn voynt di blase pest Di batsiln, di mikrobn boyen zeyer nest Fresn undzer layb un lebn frukhpern zikh pek Un mir muzn zelbst farshvebn far der tsayt avek Un mir filn vi mir geyen shtil un langzam oys Un di shmertsn un di veyen zenen shreklekh groys Un di fintstere makhshoves gresern dem shmarts Yorn ligt der malekh-hamoves tif bay undz in harts |
Microbes, bacilli, what do you want? Buried deep in the lungs lives the pale pestilence The bacilli and microbes build their nest They devour our body and life, multiply in abundance While we ourselves must slip away before our time We feel ourselves departing quietly and slowly The pain and suffering are unbearable Dark thoughts intensify the torment For years, the Angel of Death dwells deep in our hearts |
מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? זאָגט, וועמעס שליחות דערפֿילט איר? איר פֿרעסט די קרבנות גאָר אָן אַ רחמנות אין בליענדע לעבן נאָר צילט איר איר באָדט זיך אין טרערן פֿון ווײנער איר ציט אויס דעם מאַרך פֿון די בײנער איר סמט די געדערים, איר קריכנדע ווערעם |
Mikrobn, batsiln, vos vilt ir Zogt, vemes shlikhes derfilt ir Ir frest di korbones gor on a rakhmones In bliyende lebn nor tsilt ir Ir bodt zikh in treren fun veyner Ir tsit oys dem markh fun di beyner Ir samt di gederim, ir krikhnde verem |
Microbes, bacilli, what do you want? Whose will do you serve? You devour your victims without mercy You take aim at blossoming life You bathe in our tears You suck the marrow from our bones You poison our innards, you crawling worms |
מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? דרויסן זענען דאָ וואַמפּירן אום צו לעבן גוט אונדזער פּראַצע זײ ראַבירן טרינקען אונדזער בלוט און פֿאַרשלעפּן אין די זומפּן אונדזער אויג אין קאָפּ אוי, איר נידעריקע לומפּן אײַך האַלט קײן זאַך אָפּ און צעקריפּלטע און טויטע פֿאַלן דאָ און דאָרט נײַע לעבנס אָנגעגרײטע פֿילן אויס דעם אָרט און אין גרויסע טיפֿע קבֿרים פּאַקט מען לײַכעס פֿיל און די הערשער, די קײסאָרים שפּילן שאַכמאַט שפּיל |
Mikrobn, batsiln, vos vilt ir Droysn zenen do vampirn Um tsu lebn gut undzer pratse zey rabirn trinken undzer blut Un farshlepn in di zumpn undzer oyg in kop Oy, ir niderike lumpn Aykh halt keyn zakh op Un tsekriplte un toyte faln do un dort Naye lebns ongegreyte filn oys dem ort un in groyse tife kvorim pakt men laykhes fil Un di hersher, di keysorim shpiln shakhmat shpil |
Microbes, bacilli, what do you want? Out there are the vampires, living their good life by robbing us of our labor, drinking our blood They drag our eyes through the swamp Oh, you lowly scoundrels, nothing can stop you The crippled and the dead are collapsing all around Fresh new lives are supplied to take their place Great, deep graves are packed with corpses And the masters, the emperors play their chess |
מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? זאָגט, וועמעס שליחות דערפֿילט איר? איר פֿרעסט די קרבנות גאָר אָן אַ רחמנות אין בליענדע לעבן נאָר צילט איר איר באָדט זיך אין טרערן פֿון ווײנער איר ציט אויס דעם מאַרך פֿון די בײנער איר סמט די געדערים, איר קריכנדע ווערעם |
Mikrobn, batsiln, vos vilt ir Zogt, vemes shlikhes derfilt ir Ir frest di korbones gor on a rakhmones In bliyende lebn nor tsilt ir Ir bodt zikh in treren fun veyner Ir tsit oys dem markh fun di beyner Ir samt di gederim, ir krikhnde verem |
Microbes, bacilli, what do you want? Whose will do you serve? You devour your victims without mercy You take aim at blossoming life You bathe in our tears You suck the marrow from our bones You poison our innards, you crawling worms |
מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? זאָגט, וועמעס שליחות דערפֿילט איר? איר פֿרעסט די קרבנות גאָר אָן אַ רחמנות אין בליענדע לעבן נאָר צילט איר איר באָדט זיך אין טרערן פֿון ווײנער איר ציט אויס דעם מאַרך פֿון די בײנער איר סמט די געדערים, איר קריכנדע ווערעם מיקראָבן, באַצילן, וואָס ווילט איר? |
Mikrobn, batsiln, vos vilt ir Mikrobn, batsiln, vos vilt ir Zogt, vemes shlikhes derfilt ir Ir frest di korbones gor on a rakhmones In bliyende lebn nor tsilt ir Ir bodt zikh in treren fun veyner Ir tsit oys dem markh fun di beyner Ir samt di gederim, ir krikhnde verem Mikrobn, batsiln, vos vilt ir |
Microbes, bacilli, what do you want? Microbes, bacilli, what do you want? Whose will do you serve? You devour your victims without mercy You take aim at blossoming life You bathe in our tears You suck the marrow from our bones You poison our innards, you crawling worms Microbes, bacilli, what do you want? |
Written by Shlomo Shmulevitz and published in 1912, and again in 1916 the by Hebrew Publishing Company. The particular pandemic that inspired these lyrics may have been the “Russian Flu” (as the 1889-90 flu pandemic was sometimes named), or else the constant scourge of tuberculosis. At the time the Hebrew Publishing Company published these lyrics, the most recent worldwide plague was the 1915 Encephalitis lethargica pandemic. For more details, find this article at Tablet by Shalom Goldman.
We are indebted to Sveta Kundish & Daniel Kahn who brought these lyrics back to life, and to Yeva Lapske for their transcription. All on hand (Sveta, Daniel, Yeva Lapsker and Patrick Farrell) contributed to the translation. The text presented here was derived from the closed captions provided for the video on Youtube. Shalom Goldman properly credits Jane Peppler for initially unearthing this song for which she offered a romanized transcription and translation on her blog, Yiddish Penny Songs, in 2017. There she mentions that Mark Slobin discussed “Mentshn-Fresser” in his book, Tenement Songs (1982) pp.148-150.
Source(s)
“מענטשן־פרעסער | Mentshn-Fresser (“People Devourer”), a Pandemic Ballad by Shlomo Shmulevitsh (1916)” is shared through the Open Siddur Project with a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International copyleft license.
Comments, Corrections, and Queries