In the telling of the Passover seder haggadah, we learn famously that “In every generation one must view oneself as though they had personally left Egypt, as scripture instructs: “And you shall say to your child on that day, ‘This is because of what Hashem did for me when I left Mitsrayim.’ (Exodus 13:8)” But how? There are profound and accessible ways one can conceptualize what ‘Mitsrayim’ means beyond that of imagining the historical reality of corveé labor in 13th century Egypt.
For many, the experience of liberation from Mitsrayim, striving for Theophany, and receiving Torah, is a daily mental exercise, prompted by the thematic arrangement of morning prayer readings. Students of the Baal Shem Tov, from the Alter Rebbe to Rebbe Naḥman taught, that every person, in every era, in every year, and in every day is obligated to leave Mitsrayim. Following after the suggestive wordplay of Mitsrayim read as “mitsrim” (narrows) in Lamentations 1:3, simply moving between the mental states of sleep into wakefulness echoes this liberatory process, and with even greater intention, liberation can also be a movement from small-mindedness to a more expansive awareness, and hopefully one that takes into consideration the needs and concerns of all the beings whose lives we connect with or whose lives we might disrupt through our activities and habits of behavior. It’s instructive to me that such a project requires intention but that we are not alone at all in working on this project — and on the contrary, there are many people that are and have been engaged in this work.
In this spirit, I made an effort before Pesaḥ this year to transcribe the pointed Hebrew translation of the Universal Declaration of Human Rights (1948) and set it opposite one of the source texts from which it was derived, along with two other translations: Ladino and Yiddish. It is something I can review on a regular basis after shaḥarit among other profound works such as the zikhronot and the Decalogue.
The Declaration is an attempt to realize a profound hope for a new order to emerge out of the horrors of World War Ⅰ & Ⅱ — a peaceful and prosperous world founded on human rights enshrined in international legal agreement. This document was preceded by other declarations and charters — President Roosevelt’s articulation of the Four Freedoms (1941), Meyer I. David’s Declaration of Interdependence (1944) and the Preamble to the United Nations Charter (1945). Our work in helping to realize a more peaceful and humane world begins with our honoring and demanding these humane values and international aspirations be made manifest in our day, in our time. –Aharon Varady
| Translation (Hebrew) | Translation (Ladino) | Translation (Eastern Yiddish) | Source (English) |
|---|---|---|---|
|
הַכְרָזָה לְכׇל בָּאֵי עוֹלָם בִּדְבַר זְכֻיוֹת הָאָדָם
|
Deklarasion Universal de Derechos Umanos
|
אַלװעלטלעכע דעקלאַראַציע פֿון מענטשנרעכט
|
Universal Declaration of Human Rights
|
|
[מָבוֹא]
|
Prefasio
|
הקדמה
|
Preamble
|
|
הוֹאִיל וְהַכָּרָה בְּכָּבוֹד הַטִבְעִי אֲשֶׁר לְכׇל בְּנֵי מִשְׁפַּחַת הָאָדָם וּבִזְכֻיוֹתֵיהֶם הַשָׁווֹת וְהַבִּלְתִּי נִפְקָעוֹת הוּא יְסוֹד הַחֹפֶשׁ, הַצֶדֶק וְהַשָׁלוֹם בָּעוֹלָם.
|
Konsiderando ke la libertad, la djustisia i la paz en el mundo tienen por baza el rekonosimiento de la dinyidad propia esensial i de los derechos iguales i no violavles de todos los miembros de la famiya umana,
|
היות װי דער סאַמער גרונט פֿון פֿרײַהײט, יושר, און שלום אױף דער גאָרער װעלט באַשטײט פֿון אָנערקענען דעם תּוכיקן כּבֿוד און די גלײַכע און ניט־איבערטראָגלעכע רעכט פֿון אַלע מיטגלידער פֿון דער מענטשישער משפּחה,
|
Whereas recognition of the inherent dignity and of the equal and inalienable rights of all members of the human family is the foundation of freedom, justice and peace in the world,
|
|
הוֹאִיל וְהַזִלְזוּל בִּזְכֻיוֹת הָאָדָם וּבִזוּיָן הִבְשִׁילוּ מַעֲשִׂים פִּרְאִיִים שֶׁפָּגְעוּ קָשֶׁה בְּמַצְפּוּנָה שֶׁל הָאֱנוֹשוּת; וּבִנְיַן עוֹלָם, שֶׁבּוֹ יֵהָנוּ כׇּל יְצוּרֵי אֱנוֹשׁ מִחֵרוּת הַדִבּוּר וְהָאֱמוּנָה וּמִן הַחֵרוּת מִפַּחַד וּמִמַחְסוֹר, הֻכְרַז בְּרֹאשׁ שְׁאִיפוֹתָיו שֶׁל כׇּל הָאָדָם,
|
Konsiderando ke el deskonosimiento i el despresio de los derechos umanos tienen kavzado aktos de barbaridad ke solevantan la konsensia de la umanidad; i ke fue proklamado komo la aspirasion mas alta del ombre, la yegada de un mundo en el kual los umanos, liberados del espanto i de la mizeria, gozen de la libertad de la palavra i de la libertad de kreensias,
|
היות װי איגנאָרירן און ביטול צו די מענטשנרעכט האָבן גורם געװען באַרבאַרישע אַקטן װאָס האָבן אָנגעװאָרפֿן אַ גרױל אױף אַלע מענטשן, און היות װי די העכסטע האָפֿנונג פֿון די אומות העולם איז אַז די צײַט זאָל אָנקומען װען מענטשן זאָלן געניסן פֿון פֿרײַהײט, אי פֿון רעדן אי פֿון גלױבן, און קײנער זאָל ניט לײַדן פֿון קײן מורא אָדער נױט,
|
Whereas disregard and contempt for human rights have resulted in barbarous acts which have outraged the conscience of mankind, and the advent of a world in which human beings shall enjoy freedom of speech and belief and freedom from fear and want has been proclaimed as the highest aspiration of the common people,
|
|
הוֹאִיל וְהֶכְרֵחַ חִיוּנִי הוּא שֶׁזְכֻיוֹת הָאָדָם תִּהְיֶינָה מוּגָנוֹת בְּכֹחַ שִׁלְטוֹנוֹ שֶׁל הַחֹק, שֶׁלֹא יְהֵא הָאָדָם אָנוּס, כְּמִפְלָט אַחֲרוֹן, לְהַשְׁלִיךְ אֶת יְהָבוֹ עַל מְרִידָה בָּעֲרִיצוּת וּבַדִכּוּי,
|
Konsiderando ke es esensial ke los derechos umanos sean protejados por un rejimen de derecho, para ke el ombre no se veyga ovligado, komo ultimo remedio, de revoltarse kontra la tirania i la opresion,
|
היות װי געזעץ און יושר מוזן פֿאַרטײדיקן מענטשנרעכט, טאָמער מען װעט זיך אין נױט נעמען רעבעלירן קעגן טיראַניע און באַדריקונג,
|
Whereas it is essential, if man is not to be compelled to have recourse, as a last resort, to rebellion against tyranny and oppression, that human rights should be protected by the rule of law,
|
|
הוֹאִיל וְהֶכְרֵחַ חִיוּנִי הוּא לְקַדֵם אֶת הִתְפַּתְּחוּתָם שֶׁל יַחֲסֵי יְדִידוּת בֵּין הָאֻמוֹת,
|
Konsiderando tambien ke es esensial de favorizar la formasion de relasiones de amistad entre las nasiones,
|
היות װי דערמוטיקן די אַנטװיקלונג פֿון פֿרײַנטלעכע באַציונגען צװישן לענדער איז אַן עיקר,
|
Whereas it is essential to promote the development of friendly relations between nations,
|
|
הוֹאִיל וְהָעַמִים הַמְאֻגָדִים בְּאִרְגוּן הָאֻמוֹת הַמְאֻחָדוֹת חָזְרוּ וְאִשְׁרוּ בִּמְגִילָה אֶת אֱמוּנָתָם בִּזְכֻיוֹת הַיְסוֹד שֶׁל הָאָדָם, בִּכְבוֹדָהּ וּבְעֶרְכָּה שֶׁל אִישִׁיוּתוֹ וּבִזְכוּת שָׁוָה לַגֶבֶר וְלָאִשָׁה; וּמָנוּי וְגָמוּר אִתָּם לְסַיַע לְקִדְמָה חֶבְרָתִית וּלְהַעֲלָאַת רָמַת הַחַיִים בְּתּוֹךְ יֶתֶר חֵרוּת,
|
Konsiderando ke los puevlos de las Nasiones Unidas afirmaron de muevo en la Karta sus fey en los derechos fundamentales del ombre, en la dinyidad i la valor de la persona umana i en la igualdad de derechos de ombres i mujeres; i se deklararon dechididos a favorizar el progreso sosial i a elevar el nivel de vida kon un konsepto mas ancho de la libertad,
|
היות װי די פֿעלקער פֿון די פֿאַראײניקטע פֿעלקער האָבן אין זײער טשאַרטער אונטערגעשטריכט זײער גלױבן אין גרונטלעכע מענטשנרעכט, אין דעם כּבֿוד און װערט פֿון יעדן מענטש, און אין די גלײַכע רעכט פֿון מענער און פֿרױען, און היות װי זײ האָבן באַשלאָסן דערמוטיקן געזעלשאַפֿטלעכע פּראָגרעס און בעסערע לעבנס־שטײגערס,
|
Whereas the peoples of the United Nations have in the Charter reaffirmed their faith in fundamental human rights, in the dignity and worth of the human person and in the equal rights of men and women and have determined to promote social progress and better standards of life in larger freedom,
|
|
הוֹאִיל וְהַמְדִינוֹת הַחֲבֵרוֹת הִתְחַיְבוּ לִפְעֹל, בְּשִׁתּוּף עִם אִרְגוּן הָאֻמוֹת הַמְאֻחָדוֹת, לְטִפּוּחַ יַחַס כָּבוֹד כְּלָלִי אֶל זְכֻיוֹת הָאָדָם וְאֶל חֵרֻיוֹת הַיְסוֹד וְהַקְפָּדָה עַל קִיוּמָן,
|
Konsiderando ke los Estados Miembros prometieron de asegurar, en kooperasion kon la Organizasion de las Nasiones Unidas, el respekto universal i efektivo a los derechos i libertades fundamentales del ombre, i
|
היות װי די פֿעלקער מיטגלידער האָבן געטאָן אַ נדר מיטצואַרבעטן מיט די פֿאַראײניקטע פֿעלקער און װײַטער צו דערמוטיקן אַלװעלטלעכע דרך־ארץ און אָפּהיטן מענטשנרעכט און גרונטלעכע פֿרײַהײט,
|
Whereas Member States have pledged themselves to achieve, in co‐operation with the United Nations, the promotion of universal respect for and observance of human rights and fundamental freedoms,
|
|
הוֹאִיל וַהֲבָנָה מְשֻׁתֶּפֶת בְּמַהוּתָן שֶׁל זְכֻיוֹת וְחֵרֻיוֹת אֵלֶה הוּא תְנַאי חָשׁוּב לְקִיוּמָהּ הַשָׁלֵם שֶׁל הִתְחַיְבוּת זוֹ,
|
Konsiderando ke una konsepsion komun de estos derechos i libertades es de la mas grande importansia para kumplir kompletamente la dicha prometa,
|
היות װי אַלע דאַרפֿן פֿאַרשטײן די־אָ רעכט און פֿרײַהײטן כּדי דער נדר זאָל מקוים װערן,
|
Whereas a common understanding of these rights and freedoms is of the greatest importance for the full realization of this pledge,
|
|
לְפִיכָךְ מַכְרִיזָה הָעֲצֶרֶת בְּאָזְנֵי כׇּל בָּאֵי הָעוֹלָם אֶת הַהַכְרָזָה הַזֹאת בִּדְבַר זְכֻיוֹת הָאָדָם כְּרָמַת הֶשֵׂגִים כְּלָלִית לְכׇל הָעַמִים וְהָאֻמוֹת, כְּדֵי שֶׁכׇּל יָחִיד וְכׇל גוּף חֶבְרָתִי יְשַׁוֶה תָמִיד לְנֶגֶד עֵינָיו וְיִשְׁאַף לְטַפֵּחַ, דֶרֶךְ לִמוּד וְחִנוּךְ, יַחַס שֶׁל כָּבוֹד אֶל הַזְכֻיוֹת וְאֶל הַחֵרֻיוֹת הַלָלוּ, וּלְהַבְטִיחַ בְּאֶמְצָעִים הַדְרָגָתִיִים, לְאֻמִיִים וּבֵינְלְאֻמִיִים, שֶׁהַהַכָּרָה בְּעֶקְרוֹנוֹת אֵלֶה וְהַהַקְפָּדָה עֲלֵיהֶם תְּהֵא כְּלָלִית וִיעִילָה בְּקֶרֶב אֻכְלוֹסֵי הַמְדִינוֹת הַחֲבֵרוֹת וּבְקֶרֶב הָאֻכְלוֹסִים שֶׁבְּאַרְצוֹת שִׁפּוּטָן.
|
La Asamblea Jeneral proklama la prezente Deklarasion Universal de Derechos Umanos komo ideal komun ke deven esforsarsen de alkansar todos los puevlos i todas las nasiones para ke kada persona i kada asosiasion, inspirandosen siempre de esta deklarasion, perkuren, kon la ensenyansa i la edukasion, a espandir el respekto a estos derechos i libertades, i aseguren, por mezuras progresivas nasionales i internasionales, su rekonosimiento i su aplikasion universal i efektiva, tanto entre los puevlos de los Estados Miembros komo entre los de los territorios ke estan debasho de sus juridiksion.
|
אָט דערפֿאַר פּראָקלאַמירט די אַלגעמײנע פֿאַרזאַמלונג די־אָ אַלװעלטלעכע דעקלאַראַציע פֿון מענטשנרעכט װי אַ מאָס און אַ ציל פֿאַר אַלע אומות און אַלע פֿעלקער, כּדי יעדער מענטש און יעדער אינסטאַנץ זאָל האָבן אַלעמאָל אין זינען די־אָ דעקלאַראַציע, און װעט זיך מיִען, דורך לערנען און דערציִען, צו דערמוטיקן דאָס אָנערקענען פֿון די רעכט און די פֿרײַהײטן, און אַז זײ זאָלן אָננעמען מיטלען, סײַ נאַציאָנאַלע סײַ אינטערנאַציאָנאַלע, צו פֿאַרזיכערן דאָס אַלװעלטלעכע אָנערקענען און אָפּהיטן, סײַ צװישן די פֿעלקער פֿון מיטגליד־לענדער, סײַ צװישן די מענטשן װאָס אונטער זײער השפּעה.
|
Now, therefore, the General Assembly proclaims this Universal Declaration of Human Rights as a common standard of achievement for all peoples and all nations, to the end that every individual and every organ of society, keeping this Declaration constantly in mind, shall strive by teaching and education to promote respect for these rights and freedoms and by progressive measures, national and international, to secure their universal and effective recognition and observance, both among the peoples of Member States themselves and among the peoples of territories under their jurisdiction.
|
|
סָעִיף א.
כׇּל בְּנֵי הָאָדָם נוֹלְדוּ בְּנֵי חוֹרִין וְשָׁוִים בְּעֶרְכָּם וּבִזְכֻיוֹתֵיהֶם. כֻּלָם חוֹנְנוּ בִּתְבוּנָה וְּבְמַצְפּוּן, לְפִיכָךְ חוֹבָה עֲלֵיהֶם לִנְהֹג אִישׁ בְּרֵעֵהוּ בְּרוּחַ שֶׁל אַחֲוָה. |
Artikolo 1
Todos los umanos nasen libres i iguales en dinyidad i derechos i, komo estan ekipados de razon i konsensia, deven komportarsen kon ermandad los unos kon los otros. |
אַרטיקל 1
יעדער מענטש װערט געבױרן פֿרײַ און גלײַך אין כּבֿוד און רעכט. יעדער װערט באַשאָנקן מיט פֿאַרשטאַנד און געװיסן; יעדער זאָל זיך פֿירן מיט אַ צװײטן אין אַ געמיט פֿון ברודערשאַפֿט. |
Article 1
All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood. |
|
סָעִיף ב.
כׇּל אָדָם זַכַּאי לַזְכֻיוֹת וְלַחֵרֻיוֹת שֶׁנִקְבְּעוּ בְּהַכְרָזָה זוֹ לְלֹא הַפְלָיָה כׇּלְשֶׁהִי מִטַעֲמֵי גֶזַע, צֶבַע, מִין, לָשׁוֹן, דָת, דֵעָה פּוֹלִיטִית אוֹ דֵעָה בִּבְעָיוֹת אֲחֵרוֹת, בִּגְלַל מוֹצָא לְאֻמִי אוֹ חֶבְרָתִי, קִנְיָן, לֵידָה אוֹ מַעֲמָד אַחֵר. |
Artikolo 2
Kada persona tiene todos los derechos i libertades proklamados en esta Deklarasion sin dinguna diferensia de rasa, kolor, sekso, lingua, relijion, opinion politika, orijin nasional o sosial, situasion ekonomika, nasimiento o kualkiera otra kondision. |
אַרטיקל 2
יעדער איז באַרעכטיקט אױף די אַלע רעכט און פֿרײַהײטן װאָס שטײען געשריבן אין אָט דער דעקלאַראַציע, ניט געקוקט אױף װאָסער־ניט־איז אונטערשײד, זאָל זײַן פֿאָלק, הױטפֿאַרב, לשון, רעליגיע, פּאָליטישע אָדער אַנדערע געדאַנקען, נאַציאָנאַליטעט, קולטור, פֿאַרמאָג, געבורט, אָדער װאָסער־ניט־איז אַנדערן סטאַטוס. |
Article 2
Everyone is entitled to all the rights and freedoms set forth in this Declaration, without distinction of any kind, such as race, colour, sex, language, religion, political or other opinion, national or social origin, property, birth or other status. |
|
גְדוֹלָה מִזוֹ, לֹא יֻפְלֶה אָדָם עַל פִּי מַעֲמָדָה הַמְדִינִי, עַל פִּי סַמְכוּתָהּ אוֹ עַל פִּי מַעֲמָדָהּ הַבֵּינְלְאֻמִי שֶׁל הַמְדִינָה אוֹ הָאָרֶץ שֶׁאֵלֶיהָ הוּא שַׁיָךְ, בֵּין שֶׁהָאָרֶץ הִיא עַצְמָאִית, וּבֵין שֶׁהִיא נְתוּנָה לְנֶאֱמָנוּת, בֵּין שֶׁהִיא נְטוּלַת שִׁלְטוֹן עַצְמִי וּבֵין שֶׁרִבּוֹנוּתָהּ מֻגְבֶּלֶת כׇּל הַגְבָּלָה אַחֶרֶת.
|
Indemas, no se azera dinguna diferensia bazada en la kondision politika, juridika o internasional del paiz o territorio al kual apartiene una persona, ke sea un paiz independente, o un territorio basho administrasion legal, no otonomo, o sometido a kualkiera otra limitasion de soverania.
|
נאָכמער, טאָר ניט זײַן קײן אונטערשײד צוליב דער פּאָליטישער, געזעציקער, אָדער אינטערנאַציאָנאַלער לאַגע פֿון דעם לאַנד װוּ ער װױנט, זאָל דאָס לאַנד זײַן אומאָפּהענגיק, אָפּהענגיק, אָדער אונטער װאָסער־ניט־איז באַגרענעצטער סוּװערעניטעט.
|
Furthermore, no distinction shall be made on the basis of the political, jurisdictional or international status of the country or territory to which a person belongs, whether it be independent, trust, non‐self‐governing or under any other limitation of sovereignty.
|
|
סָעִיף ג.
כׇּל אָדָם יֵשׁ לוֹ הַזְכוּת לְחַיִים, לְחֵרוּת וּלְבִטָחוֹן אִישִׁי. |
Artikolo 3
Kada persona tiene derecho a la vida, a la libertad i a la seguridad de su persona. |
אַרטיקל 3
יעדער האָט רעכט אױף לעבן, פֿרײַהײט, און פּערזענלעכער פֿאַרזיכערונג. |
Article 3
Everyone has the right to life, liberty and the security of person. |
|
סָעִיף ד.
לֹא יִהְיֶה אָדָם עֶבֶד אוֹ מְשֻׁעְבָּד; עַבְדוּת וּסְחַר עֲבָדִים יֵאָסְרוּ לְכׇל צוּרוֹתֵיהֶם. |
Artikolo 4
Dinguno estara sometido a esklavaje ni a servidumbre; el esklavaje i el komersio de esklavos estan defendidos en todas sus formas. |
אַרטיקל 4
קײנעם טאָר מען ניט האַלטן אין קנעכטשאַפֿט צי שקלאַפֿערײַ; דאָס שקלאַפֿערײַ און דער שקלאַפֿן־האַנדל זאָלן זײַן שטרענג פֿאַרבאָטן אין אַלע פֿאָרמען. |
Article 4
No one shall be held in slavery or servitude; slavery and the slave trade shall be prohibited in all their forms. |
|
סָעִיף ה.
לֹא יִהְיֶה אָדָם נָתוּן לְעִנוּיִים, וְלֹא לְיַחַס אוֹ לְעֹנֶשׁ אַכְזָרִיים, בִּלְתִּי אֱנוֹשִׁיִים אוֹ מַשְׁפִּילִים. |
Artikolo 5
Dinguno sera sometido a torturas ni a penas o tratamientos krueles, inumanos o degradantes. |
אַרטיקל 5
קײנעם טאָר מען ניט פּײַניקן אָדער אױסשטעלן אױף אַ שטראָף װאָס זאָל זײַן אוממענטשלעך, אַחזוריותדיק, אָדער דעגראַדירנדיק. |
Article 5
No one shall be subjected to torture or to cruel, inhuman or degrading treatment or punishment. |
|
סָעִיף ו.
כׇּל אָדָם זַכַּאי לִהְיוֹת מֻכָּר בְּכׇל מָקוֹם כְּאִישִׁיוּת לִפְנֵי הַחֹק. |
Artikolo 6
Kada uno tiene derecho, en todas partes, al rekonosimiento de su personalidad frente a la ley. |
אַרטיקל 6
יעדער האָט אומעטום דאָס רעכט אױף דעם, מען זאָל אים אָנערקענען װי אַ מענטש לױטן געזעץ. |
Article 6
Everyone has the right to recognition everywhere as a person before the law. |
|
סָעִיף ז.
הַכֹּל שָׁוִים לִפְנֵי הַחֹק וְזַכָּאִים לְלֹא הַפְלָיָה לַהֲגַנָה שָׁוָה שֶׁל הַחֹק. הַכֹּל זַכָּאִים לַהֲגַנָה שָׁוָה מִפְּנֵי כׇּל הַפְלָיָה הַמְפִירָה אֶת מִצְווֹת הַהַכְרָזָה הַזֹאת וּמִפְּנֵי כׇּל הֲסָתָה לְהַפְלָיָה כָּזוֹ. |
Artikolo 7
Todos son iguales frente a la ley i tienen derecho a la proteksion igual de la ley. Todos tienen derecho a una proteksion igual kontra toda diskriminasion en violasion de esta Deklarasion i kontra toda provokasion a tala diskriminasion. |
אַרטיקל 7
אַלע מענטשן זײַנען גלײַך לױטן געזעץ, און עס קומט אַלע, אָן אונטערשײד, גלײַכע שוץ לױטן געזעץ. אַלע זײַנען באַרעכטיקט אױף אַ גלײַכער שוץ קעגן װאָסער־ניט־איז דיסקרימינאַציע װאָס זאָל ברעכן די־אָ דעקלאַראַציע און קעגן אױפֿרײצונג אױף אַזאַ דיסקרימינאַציע. |
Article 7
All are equal before the law and are entitled without any discrimination to equal protection of the law. All are entitled to equal protection against any discrimination in violation of this Declaration and against any incitement to such discrimination. |
|
סָעִיף ח.
כׇּל אֶחָד זַכַּאי לְתַקָנָה יְעִילָה מִטַעַם בָּתֵּי הַדִין הַלְאֻמִיִים הַמֻסְמָכִים נֶגֶד מַעֲשִׂים הַמְפִירִים אֶת זְכֻיוֹת הַיְסוֹד שֶׁנִתְּנוּ לוֹ עַל־פִּי הַחֻקָה וְהַחֻקִים. |
Artikolo 8
Kada persona tiene el derecho de adresarse a los tribunales nasionales para topar un remedyo efektivo en kavzo de violasion de sus derechos fundamentales rekonosidos por la konstitusion o por la ley. |
אַרטיקל 8
יעדער האָט דאָס רעכט אױף צו װענדן זיך צו די געהעריקע נאַציאָנאַלע געריכטן צוליב װאָסער־ניט־איז אַקטן װאָס האָבן אים אָפּגעזאָגט די גרונטלעכע רעכט װאָס זײַנען אים באַװיליקט לױט דער קאָנסטיטוציע צי געזעץ. |
Article 8
Everyone has the right to an effective remedy by the competent national tribunals for acts violating the fundamental rights granted him by the constitution or by law. |
|
סָעִיף ט.
לֹא יֵאָסֵר אָדָם, לֹא יֵעָצֵר וְלֹא יֻגְלֶה בְּאֹפֶן שְׁרִירוּתִי. |
Artikolo 9
Dinguno no podra ser, arbitrariamente, detenido, metido en prezo, o deportado. |
אַרטיקל 9
קײנעם טאָר מען ניט אַרביטראַריש אַרעסטירן, האַלטן אין געפֿענגעניש, אָדער פֿאַרשיקן פֿון זײַן לאַנד. |
Article 9
No one shall be subjected to arbitrary arrest, detention or exile. |
|
סָעִיף י.
כׇּל אָדָם זַכַּאי, מִתּוֹךְ שִוְיוֹן גָמוּר עִם זוּלָתוֹ, לְמִשְׁפָּט הוֹגֵן וּפֻמְבִּי שֶׁל בֵּית־דִין בִּלְתִּי תָלוּי וּלְלֹא מַשׂוֹא פָּנִים בְּשָׁעָה שֶׁבָּאִים לִקְבּוֹעַ זְכֻיוֹתָיו וְחוֹבוֹתָיו וּלְבָרֵר כׇּל אַשְׁמָה פְּלִילִית שֶׁהובְאָה נֶגְדוֹ. |
Artikolo 10
Kada persona tiene derecho, en perfekta igualidad, de ser djuzgado aviertamente i kon djustisia por un tribunal independente i imparsial, para la determinasion de sus derechos i ovligasiones o para examinar kualkera akuzasion kriminal kontra su persona. |
אַרטיקל 10
יעדער האָט אַ רעכט, אין פֿולער גלײַכקײט, אױף אַ יושרדיקן, עפֿענטלעכן פֿאַרהער פֿון אַן אומאָפּהענגיקן, אומפּאַרטײיִשן געריכט בײַם גערעכנט װערן זײַנע רעכט און פֿאַראַנטװאָרטלעכקײטן, און װען מען באַטראַכט װאָסער־ניט־איז קרימינעלע באַשולדיקונג װאָס װערט אים פֿאַרװאָרפֿן. |
Article 10
Everyone is entitled in full equality to a fair and public hearing by an independent and impartial tribunal, in the determination of his rights and obligations and of any criminal charge against him. |
|
סָעִיף יא.
1. אָדָם שֶׁנֶאֱשַׁם בַּעֲבֵרָה פְּלִילִית חֶזְקָתוֹ שֶׁהוּא זַכַּאי, עַד שֶׁלֹא הוּכְחָה אַשְׁמָתוֹ כַּחֹק בְּמִשְׁפָּט פֻּמְבִּי שֶׁבּוֹ נִתְּנוּ לוֹ כׇּל הָעֲרֻבּוֹת הַדְרוּשׁוֹת לַהֲגַנָתוֹ. |
Artikolo 11
1. Todo el ke esta akuzado de ofensa ke yeva kastigo tiene el derecho de ser konsiderado inosente, asta ke es provado kulpavle, segun la ley i el djuisio publiko ke le asigura las garantias menesterozas para su defensia. |
אַרטיקל 11
1. יעדער װאָס מען באַשולדיקט אין אַ פֿאַרברעכן האָט אַ רעכט אױף דעם װאָס מען זאָל אים דן זײַן לכּף זכות ביז מען װעט אים געפֿינען שולדיק לױטן געזעץ אין אַן עפֿענטלעכן פּראָצעס אױף װעלכן ער האָט אַלע נײטיקע גאַראַנטיעס אױף זײַן פֿאַרטײדיקונג. |
Article 11
1. Everyone charged with a penal offence has the right to be presumed innocent until proved guilty according to law in a public trial at which he has had all the guarantees necessary for his defence. |
|
2. לֹא יֻרְשַׁע אָדָם בַּעֲבֵרָה פְּלִילִית עַל מַעֲשֶׂה אוֹ עַל הַזְנָחָה שֵׁלֹא נֶחְשְׁבוּ בְּשַׁעְתָּם לַעֲבֵרָה פְּלִילִית לְפִי הַחֹק הַלְאֻמִי אוֹ הַבֵּינְלְאֻמִי. לֹא יֻטַל עֹנֶשׁ חָמוּר מֵהָעֹנֶשׁ שֶׁהָיָה נוֹהֵג בַּזְמַן שֶׁעָבַר אֶת הָעֲבֵרָה הַפְּלִילִית.
|
2. Dinguno sera kondenado por kavza de algun akto o omision ke no era kastigavle asegun la ley nasional o internasional en el momento ke el akto fue kometido. Ni se podra impozar kastigo mas grave del ke era aplikavle en el momento ke el akto fue kometido.
|
2. קײנעם טאָר מען ניט געפֿינען שולדיק צוליב װאָסער־ניט־איז אַקט צי דורכלאָז, װאָס מען האָט ניט גערעכנט פֿאַר קײן נאַציאָנאַלן צי אינטערנאַציאָנאַלן איבערשפּרײַז װען מ׳איז עס באַגאַנגען. מען טאָר אױך ניט אַרױפֿלײגן קײן גרעסערע שטראָף אײדער די, װאָס איז געװען גילטיק צו דער צײַט װען מע איז באַגאַנגען דעם איבערשפּרײַז.
|
2. No one shall be held guilty of any penal offence on account of any act or omission which did not constitute a penal offence, under national or international law, at the time when it was committed. Nor shall a heavier penalty be imposed than the one that was applicable at the time the penal offence was committed.
|
|
סָעִיף יב.
לֹא יְהֵא אָדָם נָתוּן לְהִתְעָרְבוּת שְׁרִירוּתִית בְּחַיָיו הַפְּרָטִיים, בְּמִשְׁפַּחְתּוֹ, בִּמְעוֹנוֹ, בַּחֲלִיפַת מִכְתָּבִים שֶׁלוֹ וְלֹא לִפְגִיעָה בִּכְבוֹדוֹ אוֹ בִּשְׁמוֹ הַטוֹב. כׇּל אָדָם זַכַּאי לַהֲגַנַת הַחֹק מִפְּנֵי הִתְעָרְבוּת אוֹ פְּגִיעָה כָּאֵלֶה. |
Artikolo 12
Dinguno sera sometido a intervensiones arbitrarias en su vida privada, su famiya, su kaza o korrespondensia, ni a atakos sovre su onor o su famiya. Todos tienen el derecho de ser protejados por la ley kontra este modo de intervensiones o atakos. |
אַרטיקל 12
קײנעם טאָר מען ניט שטערן די פּריװאַטקײט, די משפּחה, די הײם, אָדער די קאָרעספּאָנדענץ. קײנעמס כּבֿוד צי שם טאָר מען ניט אַטאַקירן. יעדער האָט אַ רעכט אױף דער שוץ פֿון געזעץ קעגן אַזעלכע שטערענישן אָדער אַטאַקעס. |
Article 12
No one shall be subjected to arbitrary interference with his privacy, family, home or correspondence, nor to attacks upon his honour and reputation. Everyone has the right to the protection of the law against such interference or attacks. |
|
סָעִיף יג.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְחוֹפֶשׁ תְּנוּעָה וּמְגוּרִים בְּתוֹךְ כׇּל מְדִינָה. |
Artikolo 13
1. Kada persona tiene derecho de sirkular livremente i elejir su morada adientro de las frontieras de un Estado. |
אַרטיקל 13
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿרײַהײט פֿון באַװעגונג און װױנאָרט צװישן די גרענעצן פֿון יעדער מלוכה. |
Article 13
1. Everyone has the right to freedom of movement and residence within the borders of each State. |
|
2. כׇּל אָדָם זַכַּאי לַעֲזוֹב כׇּל אֶרֶץ, לְרַבּוֹת אַרְצוֹ, וְלַחֲזֹר אֶל אַרְצוֹ.
|
2. Todos tienen el derecho de salir de kualkier paiz, inkluyendo el suyo, i retornar a su paiz.
|
2. יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿאַרלאָזן װאָסער־ניט־איז לאַנד, אַרײַנגערעכנט זײַן אײגן לאַנד, און זיך צוריקקערן אין זײַן אײגן לאַנד.
|
2. Everyone has the right to leave any country, including his own, and to return to his country.
|
|
סָעִיף יד.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְבַקֵשׁ וְלִמְצֹא בַּאֲרָצוֹת אֲחֵרוֹת מִקְלָט מֵרְדִיפוֹת. |
Artikolo 14
1. En kavzo de persekusion, kada uno tiene el derecho de bushkar i topar azilo en otro paiz. |
אַרטיקל 14
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף בעטן און זיך אױסניצן מיט אַזיל פֿון פֿאַרפֿאָלגונג אין אױסלאַנד. |
Article 14
1. Everyone has the right to seek and to enjoy in other countries asylum from persecution. |
|
2. אֵין לְהִסְתַּמֵךְ עַל זְכוּת זוֹ בְּמִקְרֶה שֶׁל הַאֲשָׁמָה פְּלִילִית שֶׁמְקוֹרָה הָאֲמִתִּי בְּמַעֲשֵׂי פֶּשַׁע לֹא־מְדִינִיִים אוֹ בְּמַעֲשִׂים שֶׁהֵם בְּנִגוּד לְמַטְרוֹתֵיהֶן וּלְעֶקְרוֹנוֹתֵיהֶן שֶׁל הָאֻמוֹת הַמְאֻחָדוֹת.
|
2. Este derecho no podra ser aplikado kontra una aksion djuridika en kavzos de aktos kriminales non-politikos, o de aktos ke kontradizen los prinsipios de Las Nasiones Unidas.
|
2. דאָס דאָזיקע רעכט איז ניט גילטיק אין פֿאַל פֿון פּראָקורירונגען װאָס קומען לעגיטים אַרױס פֿון ניט־פּאָליטישע פֿאַרברעכנס, אָדער פֿון אַקטן װאָס זײַנען אַקעגן די צילן און פּרינציפּן פֿון די פֿאַראײניקטע פֿעלקער.
|
2. This right may not be invoked in the case of prosecutions genuinely arising from non‐political crimes or from acts contrary to the purposes and principles of the United Nations.
|
|
סָעִיף טו.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְאֶזְרָחוּת. |
Artikolo 15
1. Kada persona tiene derecho a una nasionalidad. |
אַרטיקל 15
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף אַ נאַציאָנאַליטעט. |
Article 15
1. Everyone has the right to a nationality. |
|
2. לא תִשָׁלֵל מֵאָדָם אֶזְרָחוּתוֹ דֶרֶךְ שְׁרִירוּת וְלֹא תְקֻפַּח דֶרֶךְ שְׁרִירוּת זְכוּתוֹ לְהַחֲלִיף אֶת אֶזְרָחוּתוֹ.
|
2. Dinguno no podra ser privado, arbitrariamente, de su nasionalidad, ni del derecho de trokar de nasionalidad.
|
2. מען טאָר ניט צונעמען בײַ קײנעם זײַן נאַציאָנאַליטעט אָדער אָפּזאָגן דאָס רעכט איבערצובײַטן זײַן נאַציאָנאַליטעט.
|
2. No one shall be arbitrarily deprived of his nationality nor denied the right to change his nationality.
|
|
סָעִיף טז.
1. כׇּל אִישׁ וִאִשָׁה שֶׁהִגִיעוּ לְפִרְקָם רַשָׁאִים לָבוֹא בִּבְרִית הַנִשׂוּאִין וּלְהָקִים מִשְׁפָּחָה, לִלֹא כׇל הַגְבָּלָה מִטַעֲמֵי גֶזַע, אֶזְרָחוּת אוֹ דָת. הֵם זַכָּאִים לִזְכֻיוֹת שָׁווֹת בְּמַעֲשֵׂה הַנִשׂוּאִין בִּתְקוּפַת הַנִשׂוּאִין וּבִשְׁעַת בִּיטוּלָם. |
Artikolo 16
1. Los ombres i las mujeres de edad de kazarsen tienen derecho, sin dinguna restriksion por motivos de rasa, nasionalidad o relijion, de kazarsen i fondar una famiya. Eyos tendran derechos iguales en el kazamiento, durante el matrimonio i en kavzo de disolusion del matrimonio. |
אַרטיקל 16
1. דערװאַקסענע מענער און פֿרױען, ניט געקוקט אױף פֿאָלק, נאַציאָנאַליטעט, אָדער רעליגיע, האָבן אַ רעכט אױף מאַן־און־װײַב לעבן און אױפֿהאָדעװען אַ משפּחה. זײ זײַנען באַרעכטיקט אױף גלײַכע רעכט בנוגע מאַן־און־װײַב־לעבן, בשעת זײ זײַנען מאַן און װײַב, און בײַם צעשײדן זיך פֿון דער זיװעגשאַפֿט. |
Article 16
1. Men and women of full age, without any limitation due to race, nationality or religion, have the right to marry and to found a family. They are entitled to equal rights as to marriage, during marriage and at its dissolution. |
|
2. נִשּׂוּאִין יֵעָרְכוּ רַק מִתּוֹךְ הַסְכָּמָה חׇפְשִׁית וּמְלֵאָה שֶׁל בְּנֵי הַזּוּג הַמְּיֹעָדִים.
|
2. El kazamiento se podra azer solo kon el konsentimiento libre i kompleto de los futuros espozos.
|
2. בלױז מיט דער פֿרײַער און פֿולער הסכּמה פֿון חתן און כּלה קען מען אַרײַן אין זיװעגשאַפֿט.
|
2. Marriage shall be entered into only with the free and full consent of the intending spouses.
|
|
3. הַמִּשְׁפָּחָה הִיא הַיְּחִידָה הַטִּבְעִית וְהַבְּסִיסִית שֶׁל הַחֶבְרָה וְזַכָּאִית לַהֲגָנָה שֶׁל הַחֶבְרָה וְהַמְּדִינָה.
|
3. La famiya es el elemento natural i fondamental de la sosiedad i tiene derecho a la proteksion de la sosiedad i del Estado.
|
3. די משפּחה איז דאָס נאַטירקלעכע און גרונטלעכע אײנס פֿון דער געזעלשאַפֿט און איז באַרעכטיקט אױף שוץ דורך דער געזעלשאַפֿט און דורך דער מלוכה.
|
3. The family is the natural and fundamental group unit of society and is entitled to protection by society and the State.
|
|
סָעִיף יז.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לִהְיוֹת בַּעַל קִנְיָן, בֵּין לְבַדוֹ וּבֵין בְּיַחַד עִם אֲחֵרִים. |
Artikolo 17
1. Kada persona tiene derecho de tener una propiedad individual o djuntos kon otra djente. |
אַרטיקל 17
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿאַרמאָגן האָב־און־גוטס, אי אַלײנס אי אין שותּפֿות מיט אַנדערע. |
Article 17
1. Everyone has the right to own property alone as well as in association with others. |
|
2. לֹא יִשָׁלֵל מֵאָדָם קִנְיָנוֹ דֶרֶךְ שְׁרִירוּת.
|
2. Dinguno no podra ser privado de su propriedad arbitrariamente.
|
2. פֿון קײנעם טאָר מען ניט אַרביטראַריש אַװעקנעמען זײַן האָב־און־גוטס.
|
2. No one shall be arbitrarily deprived of his property.
|
|
סָעִיף יח.
כׇּל אָדָם זַכַּאי לְחֵרוּת הַמַחֲשָׁבָה, הַמַצְפּוּן וְהַדָת; חֵרוּת זוֹ כּוֹלֶלֶת אֶת הַזְכוּת לְהָמִיר אֶת דָתוֹ אוֹ אֶת אֱמוּנָתוֹ וְלָתֵת בִּטוּי לְדָתוֹ אוֹ לֶאֱמוּנָתוֹ, לְבַדוֹ אוֹ בְּצִיבּוּר, בִּרְשׁוּת הַיָחִיד אוֹ בִּרְשׁוּת הָרַבִּים, דֶרֶךְ הוֹרָאָה, נֹהַג, פֻּלְחָן וּשְמִירַת מִצְווֹת. |
Artikolo 18
Kada persona tiene derecho a la libertad de pensamiento, de konsensia i de relijion; este derecho inkluye la libertad de trokar de relijion o de kreyensa, i la libertad de manifestar su relijion o su kreensia, solo o djuntos kon otros, tanto en publiko ke en privado, para la ensenyansa, la praktika, el kulto i la observasion. |
אַרטיקל 18
יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿרײַהײט פֿון טראַכטן, געװיסן, און רעליגיע. דאָס רעכט נעמט אױך אַרײַן די פֿרײַהײט אױף איבערבײַטן רעליגיע און גלױבן און די פֿרײַהײט, אָדער אַלײן אָדער בשותּפֿות מיט אַנדערע, אָדער עפֿענטלעך אָדער ביחידות, אַרױסװײַזן די רעליגיע אָדער גלױבן דורך לערנען, פּראַקטיק, תּפֿילה, און אָפּריכטונגען. |
Article 18
Everyone has the right to freedom of thought, conscience and religion; this right includes freedom to change his religion or belief, and freedom, either alone or in community with others and in public or private, to manifest his religion or belief in teaching, practice, worship and observance. |
|
סָעִיף יט.
כׇּל אָדָם זַכַּאי לְחֵרוּת הַדֵעָה וְהַבִּטוּי, לְרַבּוֹת הַחֵרוּת לְהַחֲזִיק בְּדֵעוֹת לְלֹא כׇל הַפְרָעֲה, וּלְבַקֵשׁ יְדִיעוֹת וְדֵעוֹת, וּלְקַבְּלָן וּלְמָסְרָן בְּכׇל הַדְרָכִים וּלְלֹא סְיָגֵי גְבוּלוֹת. |
Artikolo 19
Kada uno i uno tiene derecho de libertad de opinion i de ekspresion. Este derecho inkluye el de no estar molestado a kavza de sus opiniones, i bushkar, resivir, i difundir informasion i ideas, por kualker medio de komunikasion, sin limitasion de frontieras. |
אַרטיקל 19
יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿרײַהײט פֿון מײנונג און זיך אױסדריקן. דאָס רעכט נעמט אַרײַן פֿרײַהײט צו האָבן מײנונגען אָן שטערונגען און צו זוכן, באַקומען, און איבערגעבן אינפֿאָרמאַציע און געדאַנקען דורך װאָסער־ניט־איז מעדיום, ניט געקוקט אױף לאַנדגרענעצן. |
Article 19
Everyone has the right to freedom of opinion and expression; this right includes freedom to hold opinions without interference and to seek, receive and impart information and ideas through any media and regardless of frontiers. |
|
סָעִיף כ.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְחֵרוּת הַהִתְאַסְפוּת וְהַהִתְאַגְדוּת בְּדַרְכֵי שָׁלוֹם. |
Artikolo 20
1. Kada persona tiene derecho de la libertad de reunion i de asosiasion pasifika. |
אַרטיקל 20
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿרײַהײט פֿון פֿרידלעכער פֿאַרזאַמלונג און פֿאַראײניקונג. |
Article 20
1. Everyone has the right to freedom of peaceful assembly and association. |
|
2. לֹא יִכְפוּ עַל אָדָם הִשְׁתַּיְכוּת לַאֲגֻדָה.
|
2. Dinguno podra ser ovligado a apartener a una asosiasion.
|
2. קײנעם טאָר מען ניט צװינגן צו װערן אַ מיטגליד פֿון װאָסער־ניט־איז פֿאַרבאַנד.
|
2. No one may be compelled to belong to an association.
|
|
סָעִיף כא.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְהִשְׁתַּתֵּף בְּהַנְהָלַת אַרְצוֹ, בֵּין הִשְׁתַּתְּפוּת יְשִׁירָה וּבֵין דֶרֶךְ נְצִיגוּת שֶׁנִבְחֲרָה בִּבְחִירוֹת חׇפְשִיוֹת. |
Artikolo 21
1. Kada persona tiene derecho de partisipar en el governo de su paiz direktamente o por medio de reprezentantes libremente eskojidos. |
אַרטיקל 21
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף אָנטײל נעמען אין דער רעגירונג פֿון זײַן לאַנד, אָדער דירעקט אָדער דורך פֿרײַ אױסגעקליבענע רעפּרעזענטאַנטן. |
Article 21
1. Everyone has the right to take part in the government of his country, directly or through freely chosen representatives. |
|
2. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְשִׁוְיוֹן בִּכְנִיסָה לְשֵׁירוּת בַּמַנְגָנוֹן שֶׁל אַרְצוֹ.
|
2. Kada persona tiene derecho de partisipar al governo de su paiz en kondisiones de igualidad.
|
2. יעדער האָט אַ רעכט אױף גלײַכן צוטריט צו די אײַנאָרדנונגען און אינסטאַנצן פֿון זײַן לאַנד.
|
2. Everyone has the right of equal access to public service in his country.
|
|
3. רְצוֹן הָעָם הוּא הַיְסוֹד לְסַמְכוּתָהּ שֶׁל הַמֶמְשָׁלָה. הָעָם יַבִּיעַ אֶת רְצוֹנוֹ בִּבְחִירוֹת כְּשֵׁרוֹת הַנִשְׁנוֹת לְעִתִּים מְזֻמָנוֹת, לְפִי זְכוּת בְּחִירָה כְּלָלִית וְשָׁוָה וּבְהַצְבָּעָה חֲשָׁאִית, אוֹ לְפִי סֵדֶר שֶׁל בְּחִירָה חׇפְשִׁית כַּיוֹצֵא בָּזֶה.
|
3. La voluntad del puevlo sera la baza de la autoridad del governo. Esta voluntad se ekspresara por medio de eleksiones legales ke seran organizadas regularmente kon votasion universal, igual i sekreta, o de manera ekivalente en protejando la libertad del voto.
|
3. דער װילן פֿון די באַפֿעלקערונג זאָל זײַן דער גרונט פֿון דער אױטאָריטעט פֿון דער רעגירונג. אָט דער װילן זאָל זײַן אױסגעדריקט דורך פּעריאָדישע און אמתדיקע װאַלן אין װעלכע עס זאָל זײַן אַן אוניװערסאַלע שטימרעכט, און װעלכע דאַרפֿן געהאַלטן װערן דורך געהײמישן שטימען אָדער גלײַכװערטיקע פּראָצעדורן פֿון פֿרײַער אָפּשטימונג.
|
3. The will of the people shall be the basis of the authority of government; this will shall be expressed in periodic and genuine elections which shall be by universal and equal suffrage and shall be held by secret vote or by equivalent free voting procedures.
|
|
סָעִיף כב.
כׇּל אָדָם, כַּחֲבֵר הַחֶבְרָה, זַכַּאי לְבִטָחוֹן סוֹצִיָאלִי וְזַכַּאי לִתְבּוֹעַ שֶׁהַזְכֻיוֹת הַכַּלְכָּלִיוֹת הָסוֹצִיָאלִיוֹת וְהַתַּרְבּוּתִיוֹת, שֶׁהֵן חִיוּנִיוֹת לִכְבוֹדוֹ כְּאָדָם וּלְהִתְפַּתְּחוּתָהּ הַחׇפְשִׁית שֶׁל אִישִׁיוּתוֹ, יֻבְטְחוּ בְּמַאֲמָץ לְאֻמִי וּבְשִׁתּוּף פְּעֻלָה בֵּינְלְאֻמִי בְּהֶתְאֳם לְאִרְגוּנָהּ וּלְאוֹצרוֹתֶיהָ שֶׁל הַמְדִינָה. |
Artikolo 22
Kada persona, komo miembra de la komunidad, tiene derecho a la seguridad sosial, i merese, por medio de esforsos nasionales i de la kooperasion internasional, i en akordo kon la organizasion i los rekorsos de kada estado, a la realizasion i la satisfaksion de los derechos ekonomikos, sosiales i kulturales indispensavles para su dinyidad i al libre dezvelopamiento de su personalidad. |
אַרטיקל 22
יעדער, װי אַ מיטגליד פֿון דער געזעלשאַפֿט, האָט אַ רעכט אױף סאָציאַלן פֿאַרזאָרג און איז באַרעכטיקט אױף מקיים זײַן, דורך נאַציאָנאַלער באַמיונג און אינטערנאַציאָנאַלער מיטאַרבעט, און לױט דער אָרגאַניזירונג און די רעסורסן פֿון יעדער מלוכה, די רעכט, אי עקאָנאָמישע, אי געזעלשאַפֿטלעכע, אי קולטורעלע, װאָס זײַנען נײטיק פֿאַר זײַן כּבֿוד װעגן און פֿאַר דער פֿרײַער אַנטװיקלונג פֿון זײַן פּערזענלעכקײט. |
Article 22
Everyone, as a member of society, has the right to social security and is entitled to realization, through national effort and international co‐operation and in accordance with the organization and resources of each State, of the economic, social and cultural rights indispensable for his dignity and the free development of his personality. |
|
סָעִיף כג.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לַעֲבוֹדָה, לִבְחִירָה חׇפְשִׁית שֶׁל עֲבוֹדָתוֹ, לִתְנָאֵי עֲבוֹדָה צוֹדְקִים וְהוֹגְנִים וְלַהֲגַנָה מִפְּנֵי אַבְטָלָה. |
Artikolo 23
1. Kada persona tiene derecho al lavoro, a eskojer su lavoro libremente, a kondisiones de lavoro djuisiozas i favoravles i a la proteksion kontra la dezokupasion. |
אַרטיקל 23
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף אַרבעט, אױפֿן פֿרײַען אױסקלײַב פֿון באַשעפֿטיקונג, אױף יושרדיקע און גינציקע אַרבעט־באַדינגונגען, און אױף שוץ קעגן אַרבעטלאָזיקײט. |
Article 23
1. Everyone has the right to work, to free choice of employment, to just and favourable conditions of work and to protection against unemployment. |
|
2. כׇּל אדם, לְלֹא כׇּל הַפְלָיָה, זַכַּאי לְשָׂכָר שָׁוֶה בְּעַד עֲבוֹדָה שָׁוָה.
|
2. Kada persona, sin dinguna diskriminasion, tiene el derecho de pagamiento igual por lavoro igual.
|
2. יעדער, אָן קײן שום דיסקרימינאַציע, האָט אַ רעכט אױף גלײַכן געצאָלט פֿאַר גלײַכער אַרבעט.
|
2. Everyone, without any discrimination, has the right to equal pay for equal work.
|
|
3. כׇּל עוֹבֵד זַכַּאי לְשָׂכָר צוֹדֵק וְהוֹגֵן, אֲשֶׁר יַבְטִיחַ לוֹ וְלִבְנֵי בֵיתוֹ קִיוּם הָרָאוּי לִכְבוֹד הָאָדָם שֶׁיֻשַׁלם, אִם יִהְיֶה צֹרֶךְ בְּכָךְ, עַל־יְדֵי אֶמְצָעִים אֲחֵרִים שֶׁל הֲגַנָה סוֹצִיָאלִית.
|
3. Kada persona ke lavora tiene derecho a un pagamiento djusto i favoravle, el kual asigurara para el i su famiya una existensia konforme a la dinyidad umana, i ke sera adjustado, si ay menester, por otras formas de proteksion sosial.
|
3. יעדער װאָס אַרבעט האָט אַ רעכט אױף יושרדיקן און גינציקן געצאָלט װאָס זאָל פֿאַרזיכערן אים און זײַן משפּחה אַן עקזיסטענץ װאָס פּאַסט צום מענטשלעכן כּבֿוד, מיט אַ צוגאָב, אױב נײטיק, פֿון אַנדערע מיטלען פֿון געזעלשאַפֿטלעכער פֿאַרזיכערונג.
|
3. Everyone who works has the right to just and favourable remuneration ensuring for himself and his family an existence worthy of human dignity, and supplemented, if necessary, by other means of social protection.
|
|
4. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְאַגֵד אֲגֻדוֹת מִקְצוֹעִיוֹת וּלְהִצְטָרֵף לַאֲגֻדוֹת כְּדֵי לְהָגֵן עַל עִנְיָנָיו.
|
4. Kada persona tiene el derecho de fondar i de partisipar en sendikatos para protejar sus interesos.
|
4. יעדער האָט אַ רעכט אױף פֿאָרמירן און װערן אַ מיטגליד פֿון פּראָפֿפֿאַרײנען כּדי צו פֿאַרטײדיקן זײַנע אינטערעסן.
|
4. Everyone has the right to form and to join trade unions for the protection of his interests.
|
|
סָעִיף כד.
כׇּל אָדָם זַכַּאי לִמְנוּחָה וְלִפְנַאי, וּבִכְלָל זֶה הַגְבָּלַת שְׁעוֹת הַעֲבוֹדָה בְּמִדָה הַמִתְקַבֶּלֶת עַל הַדַעַת וְחֻפְשָׁה בְּשָׂכָר לְעִתִּים מְזֻמָנוֹת. |
Artikolo 24
Kada persona tiene el derecho de repozo, de gozarse del tiempo libre, inkluzo la limitasion djuisioza de las oras del lavoro i vakansas periodikas pagadas. |
אַרטיקל 24
יעדער האָט אַ רעכט אױף רו און אױף פֿרײַצײַט, אַרײַנגערעכנט דאָס רעכט אױף אַ געהעריקער באַגרענעצונג פֿון אַרבעטס־שעהען און פּעריאָדישע באַצאָלטע װאַקאַציעס. |
Article 24
Everyone has the right to rest and leisure, including reasonable limitation of working hours and periodic holidays with pay. |
|
סָעִיף כה.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְרָמַת חַיִים נְאוֹתָה לִבְרִיאוּתָם וּלְרַוְחָתָם, שֶׁלוֹ וְשֶׁל בְּנֵי בֵיתוֹ, לְרַבּוֹת מָזוֹן, לְבוּשׁ, שִׁכּוּן, טִפּוּל רְפוּאִי, שֵׁרוּתִים סוֹצִיָאלִיִים כַּדָרוּשׁ וּזְכוּת לְבִטָחוֹן בְּמִקְרֶה שֶׁל אַבְטָלָה, מַחֲלָה, אִי־כֹּשֶׁר לַעֲבוֹדָה, אַלְמוֹן, זִקְנָה אוֹ מַחְסוֹר אַחֵר בִּנְסִבּוֹת שֶׁאֵינָן תְּלוּיוֹת בּוֹ. |
Artikolo 25
1. Kada persona tiene derecho a un nivel de vida adekuado para la salud i el bienestar suyos i de su famiya – inkluzo el komer, el vistir, la morada, la asistensia medikal i los servisios sosiales menesterozos; de mizmo, el tiene derecho de ser asigurado en kavzos de dezokupasion, hazinura, invalidez, bivdez, vejez i otros kavzos de piedrita del mantenimiento por sirkonstansias ke no dependen de el. |
אַרטיקל 25
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף אַ לעבנס־שטײגער גענוגנדיק אױפֿן געזונט און װױלזײַן פֿון זיך און פֿון דער משפּחה, אײַנשליסנדיק עסנװאַרג, קלײדער, באַהױזונג, מעדיצינישע פֿאַרזאָרגן, און נײטיקע סאָציאַלע פֿאַרזאָרגן, און אַ רעכט אױף זיכערקײט אין פֿאַל פֿון אַרבעטלאָזיקײט, קראַנקײט, פֿאַרקריפּלונג, אַלמנהשאַפֿט, טיפֿן עלטער, אָדער פֿעלן פֿון פּרנסה אין אומשטאַנדן װאָס זײַנען אױסער זײַן קאָנטראָל. |
Article 25
1. Everyone has the right to a standard of living adequate for the health and well‐being of himself and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessary social services, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability, widowhood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control. |
|
2. אִמָהוֹת וִילָדוֹת זַכָּאִיוֹת לְטִפּוּל מְיֻחָד וּלְסִיוּעַ. כׇּל הַיְלָדִים, בֵּין שֶׁנוֹלְדוּ בְּנִשׂוּאִין אוֹ שֶׁלֹא בְּנִשׂוּאִין, יֵהָנוּ בְּמִדָה שָׁוָה מֵהֲגַנָה סוֹצִיָאלִית.
|
2. Las madres i los rezin nasidos tienen derecho a kudios espesiales i a ayudo. Todas las kriaturas, nasidas komo fruto de kazamiento legal, o no, gozaran de la mizma proteksion sosial.
|
2. מאַמעס און קינדער זײַנען באַרעכטיקט אױף באַזונדערן אָפּהיט און הילף. אַלע קינדער, צי די מאַמע האָט חתונה געהאַט צי ניט, זאָלן געניסן פֿון דער זעלביקער געזעלשאַפֿטלעכער באַשיצונג.
|
2. Motherhood and childhood are entitled to special care and assistance. All children, whether born in or out of wedlock, shall enjoy the same social protection.
|
|
סָעִיף כו.
1. כׇּל אָדָם זַכַּאי לְחִנוּךְ. הַחִנוּךְ יִנָתֵן חִנָם, לְפָחוֹת בַּשְׁלַבִּים הָרִאשׁוֹנִים וְהַיְסוֹדִיִים; הַחִנוּךְ בַּשָׁלָב הָרִאשׁוֹן הוּא חוֹבָה, הַחִנוּךְ הַטֶכְנִי וְהַמִקְצוֹעִי יִהְיֶה מָצוּי לַכֹּל, וְהַחִנוּךְ הַגָבֹהַּ יִהְיֶה פָּתוּחַ לַכֹּל בְּמִדָה שָׁוָה וְעַל יְסוֹד הַכִּשְׁרוֹן. |
Artikolo 26
1. Kada persona tiene derecho a la edukasion. La edukasion deve ser debaldes, a lo manko en el nivel elementario i fundamental. La edukasion elementaria sera ovligatoria. La edukasion teknika i profesional deve ser jeneralmente disponivle; el akseso a los estudios superiores sera igual para todos, tomando en konsiderasion los alkanses de kada uno i uno. |
אַרטיקל 26
1. יעדער האָט אַ רעכט אױף דערציונג. דערציונג זאָל זײַן אומזיסט, לפּחות אין די עלעמענטאַרישע און פֿונדאַמענטאַלע סטאַדיעס. עלעמענטאַרע דערציונג זאָל זײַן אָבליגאַטאָריש. טעכנישע און פֿאַכמענערישע דערציונג זאָלן ברײט צוגעשטעלט װערן, און העכערע בילדונג דאַרף זײַן צוטריטלעך צו אַלעמען לױטן אַקאַדעמישן װערט. |
Article 26
1. Everyone has the right to education. Education shall be free, at least in the elementary and fundamental stages. Elementary education shall be compulsory. Technical and professional education shall be made generally available and higher education shall be equally accessible to all on the basis of merit. |
|
2. הַחִנוּךְ יְכֻוַן לְפִתּוּחָהּ הַמָלֵא שֶׁל הָאִישִׁיוּת וּלְטִפּוּחַ יַחַס כָּבוֹד לִזְכֻיוֹת הָאָדָם וְלַחֵרֻוּיוֹת הַיְסוֹדִיוֹת; הַחִנוּךְ יְטַפַּח הֲבָנָה, סוֹבְלָנוּת וִידִידוּת בֵּין כׇּל הָעַמִים וְהַקִבּוּצִים הַדָתִיִים וְהַגִזְעִיִים, וִיסַיַע לַמַאֲמָץ שֶׁל הַאֻמוֹת הַמְאֻחָדוֹת לְקַיֵים את הַשָׁלוֹם.
|
2. La edukasion tendra por buto el dezvelopamiento kompleto de la personalidad umana i el enfortesimiento del respekto a los derechos umanos i a las libertades fundamentales; favorizara el entendimiento, la tolerensia i la amistad entre todas las nasiones i todos los grupos etnikos o relijiozos; i solevantara las aktividades de las Nasiones Unidas para el mantenimiento de la paz.
|
2. דער ציל פֿון דערציונג זאָל זײַן די פֿולפֿאַכיקע אַנטװיקלונג פֿון דער מענטשישער פּערזענלעכקײט און די פֿאַרשטאַרקונג פֿון רעספּעקט צו מענטשנרעכט און גרונטלעכע פֿרײַהײטן. די דערציונג זאָל דערמוטיקן פֿאַרשטאַנד, טאָלעראַנץ, און פֿרײַנדשאַפֿט צװישן אַלע פֿעלקער, ראַסן־ און רעליגיעזע־ גרופּעס, און זאָל אונטערשטיצן די אַקטיװיטעטן פֿון די פֿאַראײניקטע פֿעלקער אױף אױסצוהאַלטן שלום.
|
2. Education shall be directed to the full development of the human personality and to the strengthening of respect for human rights and fundamental freedoms. It shall promote understanding, tolerance and friendship among all nations, racial or religious groups, and shall further the activities of the United Nations for the maintenance of peace.
|
|
3. לַהוֹרִים זְכוּת בְּכוֹרָה לִבְחוֹר אֶת דֶרֶךְ הַחִנוּךְ לְיַלְדֵיהֶם.
|
3. Los djenitores tendran derecho a eskojer el tipo de edukasion ke eyos preferan dar a sus ijos.
|
3. די עלטערן האָבן אַ רעכט אױף אױסקלײַבן אין פֿאָרױס װאָס פֿאַר אַ דערציונג זײערע קינדער זאָלן באַקומען.
|
3. Parents have a prior right to choose the kind of education that shall be given to their children.
|
|
סָעִיף כז.
1. אָדָם זַכַּאי לְהִשְׁתַּתֵּף תּוֹךְ חֵרוּת בְּחַיָיו הַתַּרְבּוּתִיִים שֶׁל הַצִבּוּר, לֵהָנוֹת מֵהָאֳמָנֻיוֹת וְלִהְיוֹת שֻׁתָּף בְּהִתְקַדְמוּת הַמַדָע וּבְבִרְכָתוֹ. |
Artikolo 27
1. Kada persona tiene derecho de tomar parte, libremente, en la vida kultural de la komunidad, a gozar de los artes i a partisipar en el progreso sientífiko i a aprovecharse de sus rezultados. |
אַרטיקל 27
1. יעדער האָט אַ רעכט באַטײליקן זיך אױף אַ פֿרײַען אױפֿן אין דעם קולטורעלן לעבן פֿון דער קהילה, הנאה האָבן פֿון קונץ, און האָבן אַ חלק אין װיסנשאַפֿטלעכע אַװאַנסירונגען און אירע בענעפֿיטן. |
Article 27
1. Everyone has the right freely to participate in the cultural life of the community, to enjoy the arts and to share in scientific advancement and its benefits. |
|
2. כׇּל אָדָם זַכַּאי לַהֲגַנַת הָאִינְטֶרֶסִים הַמוּסָרִיִים וְהַחָמְרִיִים הַכְּרוּכִים בְּכׇּל יְצִירָה מַדָעִית, סְפִרוּתִית, אוֹ אֳמָנוּתִית שֶׁהִיא פְּרִי רוּחוֹ.
|
2. Kada persona tiene derecho a la proteksion de los interesos morales i materiales ke rezultan de las produksiones sientifikas, literarias o artistikas ke fueron su kreasion.
|
2. יעדער האָט אַ רעכט אױף דער באַשיצונג פֿון זײַנע מאָראַלישע און פֿינאַנציעלע אינטערעסן װאָס קומען אַרױס פֿון זײַן װיסנשאַפֿטלעכער, ליטעראַרישער, אָדער קינצלעכער פּראָדוקציע.
|
2. Everyone has the right to the protection of the moral and material interests resulting from any scientific, literary or artistic production of which he is the author.
|
|
סָעִיף כח.
כׇּל אָדָם זַכַּאי לְמִשְׁטָר סוֹצִיָאלִי וּבֵינְלְאֻמִי, שֶׁבּוֹ אֶפְשָׁר יִהְיֶה לְקַיֵם בִּמְלוֹאָן אֶת הַזְכֻיוֹת וְהַחֵרֻיוֹת אֲשֶׁר נִקְבְּעוּ בְּהַכְרָזָה זוֹ. |
Artikolo 28
Kada persona tiene derecho a un orden sosial i internasional en el kual se realizaran kompletamente los derechos i libertades proklamados en esta Deklarasion. |
אַרטיקל 28
יעדער האָט אַ רעכט אױף אַ געזעלשאַפֿטלעכער און אינטערנאַציאָנאַלער אָרדנונג מיט װעלכער די רעכט און פֿרײַהײטן פֿאַרצײכנט אין אָט דער דעקלאַראַציע זאָלן האָבן אַ פֿולשטענדיקן קיום. |
Article 28
Everyone is entitled to a social and international order in which the rights and freedoms set forth in this Declaration can be fully realized. |
|
סָעִיף כט.
1. כׇּל אָדָם יֵשׁ לוֹ חוֹבוֹת כְּלַפֵּי הַכְּלָל, כִּי רַק בְּתוֹךְ הַכְלָל נְתוּנָה לוֹ הָאֶפְשָׁרוּת לְהִתְפַּתְּחוּתָהּ הַחׇפְשִׁית וְהַמְלֵאָה שֶׁל אִישִׁיוּתוֹ. |
Artikolo 29
1. Kada persona tiene deveres en respekto a la komunidad, porke su personalidad puede dezveloparse kompletamente solo en la komunidad. |
אַרטיקל 29
1. יעדער האָט חובֿות צו דער געזעלשאַפֿט װאָס נאָר אין איר קען זיך פֿרײַ און פֿולשטענדיק אַנטװיקלען זײַן פּערזענלעכקײט. |
Article 29
1. Everyone has duties to the community in which alone the free and full development of his personality is possible. |
|
2. לֹא יֻגְבַּל אָדָם בִּזְכֻיוֹתָיו וּבְחֵרֻיוֹתָיו, פְּרָט לְאוֹתָן הַהַגְבָּלוֹת שֶׁנִקְבְּעוּ בַּחֹק עַל מְנָת לְהַבְטִיחַ אֶת הַהַכָּרָה בַּזְכֻיוֹת וּבַחֵרֻיוֹת שֶׁל הַזוּלַת וְאֶת יַחַס הַכָּבוֹד אֲלֵיהֶן, וְכֵן אֶת מִלוּי הַדְרִישׁוֹת הַצוֹדְקוֹת שֶׁל הַמוּסָר, שֶׁל הַסֵדֶר הַצִבּוּרִי וְשֶׁל טוֹבַת הַכְּלָל בְּתוֹךְ חֶבְרָה דֵמוֹקְרָטִית.
|
2. En el exersisio de sus derechos i de sus libertades, kada persona estara solamente sujeta a las limitasiones establesidas por la ley kon el uniko buto de asegurar el rekonosimiento i el respketo de los derechos i libertades de los otros, i de satisfazer las djustas exijensias de la moral, del orden publiko i del bienestar jeneral en una sosiedad demokratika.
|
2. בײַם אױסניצן זיך מיט זײַנע רעכט און פֿרײַהײטן, זאָל יעדער זײַן באַגרענעצט בלױז אױף װיפֿל די געזעץ זאָל באַשטימען כּדי די רעכט און פֿרײַהײטן פֿון אַנדערע מענטשן זאָלן אױך באַקומען פּאַסיקע רעספּעקט און כּבֿוד, און צוליב די יושרדיקע פֿאָדערונגען פֿון מאָראַלישקײט, פֿון עפֿענטלעכער אָרדנונג, און פֿון אַלגעמײנעם װױלזײַן װאָס זײַנען גילטיק אין אַ דעמאָקראַטישער געזעלשאַפֿט.
|
2. In the exercise of his rights and freedoms, everyone shall be subject only to such limitations as are determined by law solely for the purpose of securing due recognition and respect for the rights and freedoms of others and of meeting the just requirements of morality, public order and the general welfare in a democratic society.
|
|
3. לְעוֹלָם לֹא יִשְׁתַּמְשׁוּ בִּזְכֻיוֹת וְּבְחֵרֻיוֹת אֵלֶה בְּנִגוּד לְמַטְרוֹתֵיהֶן וּלְעֶקְרוֹנוֹתֵיהֶן שֶׁל הָאֻמוֹת הַמְאֻחָדוֹת.
|
3. Estos derechos i libertades no podran en ningun kavzo ser exersidos en opozision a los butos i prinsipios de las Nasiones Unidas.
|
3. אין קײן שום פֿאַל טאָר מען זיך ניט אױסניצן מיט די־אָ רעכט און פֿרײַהײטן אין קעגנשטעל צו די צילן און פּרינציפּן פֿון די פֿאַראײניקטע פֿעלקער.
|
3. These rights and freedoms may in no case be exercised contrary to the purposes and principles of the United Nations.
|
|
סָעִיף ל.
שׁוּם דָבָר בְּהַכְרָזָה זוֹ לֹא יִתְפָּרֵשׁ כִּאלוּ הוּא בָּא לְהַקְנוֹת לַמְדִינָה, לַצִבּוּר אוֹ לַיָחִיד כׇּל זְכוּת שֶׁהִיא לַעֲסוֹק בִּפְעֻלָה אוֹ לְבַצַע מַעֲשֶׂה שֶׁתַּכְלִיתָם לְקַפֵּחַ כׇּל זְכוּת אוֹ חֵרוּת מִן הַזְכֻיוֹת וְהַחֵרֻיוֹת הַקְבוּעוֹת בְּהַכְרָזָה זֹאת. |
Artikolo 30
Dingun artikolo en la prezente Deklarasion podra ser interpretado en el sentido ke da derecho a algun Estado, a un grupo o a una persona, de tomar parte en aktividades o de realizar aktos kon el buto de destruir kualkier de los derechos i libertades proklamados en esta Deklarasion. |
אַרטיקל 30
גאָרניט אין דער דאָזיקער דעקלאַראַציע טאָר מען ניט טײַטשן מיט דער אימפּליקאַציע, אַז װאָסער־ניט־איז מלוכה, גרופּע, צי מענטש האָט אַ רעכט אױף פֿאַרנעמען זיך מיט װאָסער־ניט־איז אַקטיװיטעט, אָדער אױספֿירן װאָסער־ניט־איז אַקט, װאָס איז געצילט אױף דער צעשטערונג פֿון װעלכן־ניט־איז פֿון די רעכט און פֿרײַהײטן װאָס זײַנען פֿאַרצײכנט דאָ אױבן. |
Article 30
Nothing in this Declaration may be interpreted as implying for any State, group or person any right to engage in any activity or to perform any act aimed at the destruction of any of the rights and freedoms set forth herein. |
The Universal Declaration of Human Rights, by the Office of the High Commissioner for Human Rights, was adopted and proclaimed by United Nations General Assembly resolution 217 A III of 10 December 1948 (גוטגעהײסן און פּראָקלאַמירט װי רעזאָלוציע 217 A (3) פֿון דער אַלגעמײנער פֿאַרזאַמלונג פֿון די פֿאַראײניקטע פֿעלקער, 10 דעצעמבער, 1948).
The original vocalized Hebrew translation that we have transcribed was made by unknown translators and publsihed in 1959 from the nascent department of Information Management (מינהל ההסברה) of the State of Israel. Missing from that source are subsections 2 and 3 of Article 16 of the Declaration. For these, we have used an unvocalized Hebrew translation appearing elsewhere on the Internet credited to the Permanent Mission of Israel to the United Nations Office in Geneva. (Many thanks to Asaf Bartov of Project Ben-Yehuda for vocalizing these portions of Article 16!)
The Yiddish translation was made by Dr. Refoyl Finkl and Sholem Berger in 1998. (For an audio recording, visit here.) The Ladino translation is uncredited but dates to sometime between 1996 and 2009. –Aharon Varady
Source(s)
